PSYCHOTERAPIA PSYCHODYNAMICZNA
Psychoterapia psychodynamiczna jest wiodącym współcześnie paradygmatem diagnozy i leczenia zaburzeń psychicznych. Wyróżnia się najpełniejszą, wśród istniejących nurtów psychoterapeutycznych, koncepcją psychiki człowieka. Bazuje na dziedzictwie klasycznej myśli psychoanalitycznej reprezentowanej przez m.in. Sigmunta Freuda, Melannie Klein, Heinza Hartmana i in., pozostając jednocześnie pod wpływem współczesnych teoretyków i interpretatorów aplikacji nurtu nieświadomościowego do praktyki psychiatrycznej i psychoterapeutycznej, takich jak Otto Kernberg, profesor Personality Disorders Institute Weill Medical College of Cornell University (USA), czy na gruncie polskim dr Piotr Drozdowski, wieloletni kierownik Oddziału Nerwic i Zaburzeń Osobowości Kliniki Psychiatrycznej CMUJ. Dzięki ugruntowanej obecności na polu medycyny podejście psychodynamiczne rozwijane jest w oparciu o aktualny dorobek naukowy i kliniczny z zakresu psychiatrii i neuronauki. Może poszczycić się zweryfikowaną skutecznością potwierdzoną wieloletnimi badaniami naukowymi (Shedler, 2010 w: American Psychologist, tom 65(2) Luty – Marzec 2010, s. 98-109, University of Colorado Denver, School of Medicine), z których wynika, że psychoterapia w tym ujęciu prowadzi nie tylko do redukcji objawów, ale również zakłada podstawowe zmiany w zakresie funkcjonowania społecznego i interpersonalnego. W odróżnieniu od innych metod terapeutycznych, psychoterapia psychodynamiczna obejmuje leczeniem bardzo szerokie spektrum psychopatologii, uwzględniając Międzynarodową Klasyfikację Chorób (ICD-10, DSM-V) m.in. zaburzenia osobowości, zaburzenia cech charakteru, zaburzenia depresyjne, lękowe, nerwicowe, psychosomatyczne.
W procesie diagnozy i leczenia terapeuta psychodynamiczny myśli o pacjencie w kategoriach nieświadomych konfliktów, mechanizmów obronnych, deficytów, zniekształconych struktur wewnątrzpsychicznych i uwewnętrznionych trwałych wzorców relacyjnych. Przy czym uwzględnia uwarunkowania konstytucjonalne, takie jak określona reaktywność i wrażliwość układu nerwowego, temperament czy poziom inteligencji. Sesje terapeutyczne odbywają się raz lub dwa razy w tygodniu i trwają 50 minut. W zależności od problematyki pacjenta, terapeuta proponuje formę psychoterapii ekspresywną lub podtrzymującą. Forma ekspresywna oparta jest na pogłębionej analizie nieświadomości pacjenta i wykorzystuje techniki klaryfikacji, konfrontacji oraz interpretacji. Forma podtrzymująca bazuje na kontenerowaniu, mentalizacji i wspieraniu służących adaptacji mechanizmów obronnych. Podczas sesji terapeutycznych, poza zajmowaniem się świadomą i dostępną stroną problematyki pacjenta, terapeuta próbuje „usłyszeć” przejawy nieświadomych motywacji, uczuć, lęków i pragnień oraz związanych z nimi konfliktów intrapsychicznych i wzorców relacyjnych. Służy temu eksplorowanie symboliki zawartej w warstwie objawowej, jak i werbalnej oraz niewerbalnej narracji pacjenta. Psychoterapeuta psychodynamiczny zachęca pacjenta do niecenzurowanego, spontanicznego dzielenia się treściami psychicznymi w trakcie sesji. Zwraca uwagę nie tylko na to, co zostaje powiedziane, ale też kiedy, w jaki sposób, w jakim kontekście. Istotne jest również to, co zostaje pominięte, zapomniane, a co pojawia się przypadkowo lub omyłkowo, chociażby w formie przejęzyczeń. Jednym z kluczowych narzędzi rozumienia problematyki pacjenta psychoterapii psychodynamicznej jest poddawanie refleksji sposób jego funkcjonowania w samej sytuacji terapeutycznej oraz analizowanie uczuć, myśli i wyobrażeń doświadczanych w relacji.
