Psychoterapia grupowa jest rekomendowana jako efektywna, rzetelna i bezpieczna forma leczenia względem wielu trudności i zaburzeń psychicznych. Należy jednak pamiętać, iż jest to forma o dużej złożoności, a co za tym idzie wysokich wymaganiach wobec prowadzących ją psychoterapeutów. Porównując pacjentów grupy terapeutycznej wraz z podstawowym celem grupy, jakim jest leczenie jej uczestników do orkiestry symfonicznej, gdzie mnogość instrumentalistów ma do odegrania skomplikowaną symfonię, znajdujemy wyrazistą analogię pomiędzy psychoterapeutą prowadzącym grupę a dyrygentem dbającym o harmonijną grę orkiestry. W obu przypadkach mamy do czynienia z czułą materią, gdzie niewielkie detale przeoczone przez czuwających nad procesem grupowym bądź artystycznym dyrygentów mogą zadecydować, że zamiast uczestnictwa w wartościowym koncercie będziemy uczestnikami i słuchaczami niezrozumiałej kakofonii.

Wymaga ona precyzyjnego ucha pozwalającego wśród wielu wątków, uczuć, relacji usłyszeć, nastroić i pomóc wybrzmieć melodii właściwej każdemu z uczestników tej swoistej orkiestry, ale również uchwycić melodię znaczeń i emocji związanych z tożsamością, kulturą i aktualną problematyką całej grupy. Jedynie wytrawny dyrygent daje możliwość na harmonijne, wspólne odegranie symfonii, dzięki której proces leczenia staje się pełniejszy i bogatszy poprzez partycypowanie poszczególnych uczestników w leczeniu całej grupy.

Oznacza to, że aby móc zaoferować rzetelną psychoterapię grupową potrzebne jest solidne przygotowanie merytoryczne i kliniczne. Stosowną wiedzę zapewnia ukończenie szkoły psychoterapeutycznej, w ramach której można nabyć narzędzia niezbędne do pracy z pacjentami, tak indywidualnie, jak i z grupami oraz stałe pogłębianie wiedzy poprzez czytanie i zgłębianie tak klasycznych, jak i nowych tekstów z tej dziedziny czy udział w poświęconych jej seminariach i konferencjach.

Możliwość adekwatnego i korzystnego dla pacjentów korzystania z tej wiedzy jest ściśle związany ze stałym kontaktem terapeuty z tym modelem pracy, co daje niezbędny szlif umożliwiający pracę z grupami. Nawet setki godzin spędzone w sali terapeutycznej i rozeznanie w procesie grupowym jako takim, nie czyni pod żadnym pozorem kolejnej grupy podobną do poprzedniej, tworząc każdorazowo konstelację determinowaną zróżnicowaniem diagnostycznym pacjentów, określonymi warunkami prowadzenia terapii, historią i kulturą grupy czy osobowością terapeuty.

Korzystając tym razem z innej niż przedstawionej wyżej muzycznej metafory opisującej psychoterapeutę grupowego, można stwierdzić, że nie powinien on pozostawać sam sobie sterem, okrętem i żeglarzem mając świadomość swojej odpowiedzialności za grupę, pacjentów i leczenie. Tylko współpraca z innymi klinicystami pozwala z czasem ukształtować własną tożsamość terapeutyczną, niwelując ryzyko popadnięcia w fasadowe samozadowolenie z pełnionej roli.

Tak jak nauce każdego rzemiosła sprzyja praca u boku mistrza, tak również nie sposób przecenić możliwości czerpania i identyfikacji terapeuty grupowego z relacji mistrz-uczeń. Żmudna, ale cenna nauka odbywa się poprzez współprowadzenie terapii w roli ko-terapeuty, możliwość obserwacji warsztatu pracy, wsłuchanie się w uwagi na temat doświadczeń swoich mentorów. Kolejnym istotnym elementem rozwijania warsztatu pracy jest udział w zespołach klinicznych, gdzie rozumienie pacjentów i podejmowane interwencje terapeutyczne budowane są w dialogu z biorącymi udział w procesie leczenia lekarzami, psychologami, pielęgniarkami czy stażystami. Zbliżenie się do możliwie najpełniejszego rozumienia nieświadomych procesów zachodzących w grupie pomiędzy jej uczestnikami, uczestnikiem a grupą czy poszczególnymi uczestnikami lub grupą a terapeutą, przy porzuceniu utopijnej nadziei na możliwość uchwycenia ich w pełni, wspomaga nieustanna współpraca terapeuty z superwizorami. Ich wsparcie, z którego korzystanie jest nieodzownym wyznacznikiem profesjonalizmu, higieny i etyki pracy psychoterapeuty, pozwala terapeucie zanurzonemu bezpośrednio w zmiennych nurtach grupowego procesu nawigować grupę i pacjentów w bezpieczny i rzetelny sposób.

MW